WAAROM BEHEER NODIG IS
Het aantal grauwe ganzen is van zeldzame broedvogel tot plaag geworden voor veel agrariërs. Het goed bemeste grasland is rijk voedsel voor de grauwe gans. Hij graast de jonge scheuten van riet en houdt het gras kort. In een koude winter zijn er meer dan een half miljoen overblijvers in Nederland. Maar ook de wegtrekkende ganzen veroorzaken schade door vertrapping en vraat aan (nieuw ingezaaid) grasland en gewassen als graan, bieten, (snij)mais en peulvruchten. Minder kostrijk, maar wel lastig is de vervuiling van het zwemwater, kwetsbare natuurgebieden en overlast aan vlieg- en autoverkeer.
HOE VOORKOM JE SCHADE
De grauwe gans mag het hele jaar worden verjaagd als daarmee schade aan landbouwgewassen wordt voorkomen. Om schade aan gewassen te voorkomen kan de agrariër visuele en akoestische middelen inzetten als vlaggen, flitsmolens, vogelverschrikkers, knalapparaten, nabootsing roofvogels en vogelafweerpistolen. Kijk voor meer informatie naar de preventiekit faunaschade (module ganzen) van BIJ12. Ook het rapen van eieren is als preventie in het voorjaar toegestaan. Schade veroorzaakt door grauwe ganzen wordt door BIJ12 vergoed, zie ook de matrix winterganzen.
WANNEER PREVENTIE NIET HELPT
Indien preventie niet afdoende is om schade te voorkomen kan, onder strengen voorwaarden, worden overgegaan op verjaging en afschot. Jaarlijks worden de grauwe ganzen geteld zodat het beleid, zo nodig, kan worden bijgesteld. Verjaging en afschot is geregeld via vrijstellingen en ontheffingen:
- Provinciale vrijstelling grauwe gans (winter): van 1 november tot 1 april van een half uur voor zonsopkomst tot een half uur na zonsondergang mag bij (dreigende) belangrijke schade verjaging met ondersteunend afschot plaatsvinden op percelen met nog oogstbare akker- en tuinbouwgewassen en bepaalde typen grasland alsmede direct aangrenzende percelen. Dit mag enkel mits daarvoor minimaal een akoestisch én een visueel preventief middel conform de voorwaarden van de preventiekit faunaschade (module ganzen) is ingezet. De provinciale vrijstelling is niet geldig in ganzenrustgebieden en op zon- en feestdagen, voor aanvullende restricties zie de provinciale vrijstelling.
- Ontheffing koppelreductie grauwe gans: van 1 februari tot 1 maart (ook op zon- en feestdagen) van een half uur voor zonsopkomst tot een half uur na zonsondergang mag ter voorkoming van belangrijke schade aan gewassen afschot van koppel- of paarvormende grauwe ganzen plaatsvinden. Van deze ontheffing mag enkel gebruik gemaakt worden mits hierbij voldoende afstand gehouden wordt van groepen beschermde ganzen.
- Ontheffing populatiereductie grauwe gans: van 1 maart tot 1 november (ook op zon- en feestdagen) van 1 uur voor zonsopkomst tot 1 uur na zonsondergang mag ter bestrijding van belangrijke schade aan gewassen afschot van grauwe ganzen plaatsvinden.
- Ontheffing Schiphol grauwe gans (10 km zone): van 1 november tot 1 april van een half uur voor zonsopkomst tot een half uur na zonsondergang en van 1 april tot 31 oktober van 1 uur voor zonsopkomst tot 1 uur na zonsondergang mag in het belang van de vliegveiligheid afschot van grauwe ganzen plaatsvinden. Deze ontheffing geldt ook op zon- en feestdagen.
- Ontheffing legselreductie grauwe gans: van 1 februari tot 1 september (ook op zon- en feestdagen) mogen van zonsopkomst tot zonsondergang eieren worden geschud/geprikt/geraapt. Dit is toegestaan in de gehele provincie, inclusief ganzenrustgebieden (mits hierbij voldoende afstand gehouden wordt van aanwezige groepen ganzen).
Originele ontheffingen/vrijstellingen/opdrachten zelf zijn te allen tijde leidend. Hierboven genoemde voorwaarden zijn niet leidend en hier kunnen geen rechten aan ontleend worden.
HET WETEN WAARD
- Iedere zomer worden er gemiddeld ruim 25.000 grauwe ganzen geteld in Utrecht.
MEER WETEN
- over aantal-, beheer- en schadecijfers binnen de provincie Utrecht: factsheets FBE Utrecht
- over de leefwijze van de grauwe gans: Vogelbescherming
- over aantallen en verspreiding van de grauwe gans in Nederland: Sovon
- over de trek van ganzen: geese.org.
Lees het faunabeheerplan grofwild 2014-2019 voor de achtergronden en de laatste jaarrapportage voor de realisatie van het afgelopen seizoen en het werkplan damhert voor het komende seizoen.
Lees het faunabeheerplan grofwild 2014-2019 voor de achtergronden en de laatste jaarrapportage voor de realisatie van het afgelopen seizoen en het werkplan damhert voor het komende seizoen.
Lees de voorschriften van de ontheffing voor alle regels en de deelrapportage voor de realisatie in het afgelopen seizoen.
HET WETEN WAARD
- Er zijn in de zomer van 2016 ruim 70.000 grauwe ganzen in Gelderland geteld.
- Waar de boeren gruwen van de vraatzucht van ganzen, varen sommige natuurgebieden juist wel bij het open houden van het landschap.
- De schadevergoeding aan boeren door de grauwe gans loopt jaarlijks in de miljoenen euro’s.
MEER WETEN
- over de verspreiding en trends van de grauwe gans: Sovon/grauwe gans
- over de levenswijze en biotoop van de grauwe gans: Jagersvereniging/grauwe gans
- over de ganzentrek: Goosetrack/grauwe gans
HET WETEN WAARD
- Damherten kwamen heel vroeger al in Europa voor, maar zijn door de Romeinen weer ingevoerd.
- Vereniging Wildbeheer Veluwe voert namens de FBE een belangrijke beheertaak op de Veluwe uit.
- Ontsnapte damherten uit parkjes vallen onder de verantwoordelijkheid van de eigenaar, ook in geval van een wildaanrijding.
- Sinds 2001 worden op het Deelerwoud geen damherten meer geschoten. Op de Zuidoost Veluwe is het aantal damherten daardoor in 15 jaar gegroeid van 100 tot ruim 900.
- Damherten zijn goede zwemmers.
MEER WETEN
- over het experiment Deelerwoud: Natuurmonumenten Deelerwoud
- over de bronsttijd van het damhert: Vereniging Het edelhert Damhert
- over hoe te handelen na een wildaanrijding: Stichting Wildaanrijdingen Nederland en Groennetwerk
- over het beheer van damherten in de Amsterdamse Waterleidingduinen: Rapportage2015-16 Waternet
HET WETEN WAARD
- Damherten kwamen heel vroeger al in Europa voor, maar zijn door de Romeinen weer ingevoerd.
- Vereniging Wildbeheer Veluwe voert namens de FBE een belangrijke beheertaak op de Veluwe uit.
- Ontsnapte damherten uit parkjes vallen onder de verantwoordelijkheid van de eigenaar, ook in geval van een wildaanrijding.
- Sinds 2001 worden op het Deelerwoud geen damherten meer geschoten. Op de Zuidoost Veluwe is het aantal damherten daardoor in 15 jaar gegroeid van 100 tot ruim 900.
- Damherten zijn goede zwemmers.
MEER WETEN
- over het experiment Deelerwoud: Natuurmonumenten Deelerwoud
- over de bronsttijd van het damhert: Vereniging Het edelhert Damhert
- over hoe te handelen na een wildaanrijding: Stichting Wildaanrijdingen Nederland en Groennetwerk
- over het beheer van damherten in de Amsterdamse Waterleidingduinen: Rapportage2015-16 Waternet